Σε αναδιάταξη δυνάμεων προχωρά ο Δήμος Λεμεσού, αφού έχει λάβει την πιστοποίηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη στρατηγική και το πλάνο μετάβασής του στην κλιματική ουδετερότητα έως το 2030, το «EU Mission Label», έχοντας περάσει πλέον στο στάδιο υλοποίησης των προβλέψεων της Ευρωπαϊκής Αποστολής των 100 Κλιματικά Ουδέτερων και Έξυπνων Πόλεων της Ε.Ε.
Όπως ανέφερε στην «Επιχειρηματική Λεμεσό» η κα. Πενέλοπε Βάσκες Χατζηλύρα, Επικεφαλής Συντονίστρια του προγράμματος EU MISSION CITIES 2030, η μετάβαση της Λεμεσού στην κλιματική ουδετερότητα απαιτεί επενδύσεις ύψους 1,3 δισεκατομμυρίων ευρώ από όλους τους εμπλεκόμενους. Το πλάνο περιλαμβάνει 30 μεγάλες δράσεις, οι οποίες συνολικά απαρτίζονται από 300 έργα και δραστηριότητες. Για να καταστεί δυνατή η εφαρμογή τους, ο Δήμος δημιούργησε έναν εσωτερικό μηχανισμό συντονισμού. Συγκεκριμένα στο πλαίσιο του προγράμματος LC3 - Lemesos City Cooling Challenge, στο οποίο συμμετέχει ο Δήμος μαζί με το Ινστιτούτο Κύπρου, το ΤΕΠΑΚ, τους Φίλους της Γης και το ΕΤΕΚ, δημιουργήθηκε εντός του Τεχνικού Τμήματος το Γραφείο Μετάβασης για την Κλιματική Ουδετερότητα.
Το συγκεκριμένο έργο στοχεύει στη μείωση της ανάγκης για ψύξη, στη μείωση κατανάλωσης ενέργειας και στη μείωση των εκπομπών άνθρακα, μέσω καινοτόμων παρεμβάσεων σε δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους. Όπως ανέφερε η κ. Βάσκες, για το Γραφείο Μετάβασης έχουν προκηρυχθεί τέσσερις θέσεις. Μέχρι στιγμής, έχει προσληφθεί μια αρχιτέκτονας, ενώ στην ομάδα έχει ενταχθεί και ένας περιβαλλοντολόγος. Παράλληλα, το προσωπικό του Δήμου θα εκπαιδευτεί συνολικά, ώστε να ενσωματώσει τη φιλοσοφία της κλιματικής ουδετερότητας σε όλες τις υπηρεσίες του. Το Γραφείο θα έχει συντονιστικό ρόλο, λειτουργώντας ως δίαυλος επικοινωνίας μεταξύ των τμημάτων του Δήμου και θα εποπτεύει έργα και ευκαιρίες που συνάδουν με το Κλιματικό Συμβόλαιο της πόλης.
Ο Δήμαρχος Λεμεσού, κ. Γιάννης Αρμεύτης, έχει συστήσει την Ad Hoc Επιτροπή για την Κλιματική Ουδετερότητα, η οποία αποτελείται από τον ίδιο, τρεις Δημοτικούς Συμβούλους και εξωτερικούς συνεργάτες. Στόχος της είναι ο στρατηγικός καθορισμός των δράσεων που θα υλοποιηθούν. Στην Επιτροπή συμμετέχουν επίσης η Αναστασία Κοράη από τους Φίλους της Γης, ο καθηγητής Βύρωνας Ιωάννου από το Πανεπιστήμιο Φρέντερικ, καθώς και οι αρχιτέκτονες Σεβίνα Φλωρίδου και Αλέξης Παπαδόπουλος.
Έχει επίσης συσταθεί το «Κοινόν της Λεμεσού», ένας θεσμός συμμετοχικής διακυβέρνησης, στον οποίο οι συμμετέχοντες εκπαιδεύονται στον δημοκρατικό διάλογο από την Τοπική Αρχή. Το «Κοινόν» αποτελείται από πολίτες, εκπροσώπους ιδιωτικών και δημόσιων φορέων, καθώς και από προσωπικό του Δήμου. Οι αποφάσεις που λαμβάνονται από το σώμα αυτό τίθενται προς έγκριση στο Δημοτικό Συμβούλιο. Από τον Φεβρουάριο του 2025, το «Κοινόν» συνεδριάζει δύο φορές τον μήνα. Η πρώτη του πρόταση αφορά στην υιοθέτηση δημόσιων πάρκων από γειτονιές, ώστε οι κάτοικοι, με τη στήριξη του Δήμου, να μπορούν να τα συντηρούν και να τα αξιοποιούν.
Κατά τη σύνταξη του Κλιματικού Συμβολαίου, διαπιστώθηκε η ανάγκη δημιουργίας μιας παράλληλης εταιρείας, υπό την επίβλεψη της Ακαδημίας, ιδιωτικών φορέων και του Κράτους, με σκοπό την υλοποίηση μεγάλων έργων με ευκολότερες διαδικασίες. Ωστόσο, μετά τη Μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αποφασίστηκε να επανεξεταστεί η ίδρυσή της.
Η κ. Βάσκες διευκρίνισε ότι το ποσό των 1,3 δισ. ευρώ δεν περιλαμβάνει τη Μέσα Γειτονιά, που πρόσφατα ενσωματώθηκε στον Δήμο, ενώ υπολογίζονται και οι επενδύσεις των πολιτών σε ενεργειακές αναβαθμίσεις. Ο Δήμος θα αναλάβει το 9% των έργων, ενώ τα υπόλοιπα θα υλοποιηθούν από την Κυβέρνηση και ιδιωτικές πρωτοβουλίες. Με βάση το επενδυτικό πλάνο, ο Δήμος μπορεί να εξασφαλίσει χαμηλότοκα δάνεια, να συμμετάσχει σε ευρωπαϊκά προγράμματα ή να διεκδικήσει κρατική χρηματοδότηση.
Ένα από τα προγράμματα στα οποία συμμετέχει ο Δήμος είναι το metaCCAZE, που ξεκίνησε την 1η Ιανουαρίου 2024, με συνολικό προϋπολογισμό 1.099.912,50 ευρώ για τέσσερα χρόνια. Στο πλαίσιο του προγράμματος προβλέπονται: Η δημιουργία δύο mobility hubs στους εξωτερικούς χώρους του Τσιρείου Σταδίου και σε τεμάχιο του ΕΒΚΑΦ, το οποίο έχει μισθωθεί από τον Δήμο Λεμεσού και βρίσκονται στο στάδιο του σχεδιασμού. Η παροχή on-demand υπηρεσίας για τη μεταφορά μαθητών γυμνασίου και λυκείου σε εξωσχολικές δραστηριότητες μέσω μίνι λεωφορείων ή άλλων μέσων. Η σχετική πλατφόρμα, που αναπτύσσεται από το MaaSLab, θα χρησιμοποιεί τεχνητή νοημοσύνη για τη βέλτιστη δρομολόγηση. Όπως μας είπε η κ. Πενέλοπε Βάσκες έχει διαπιστωθεί από μελέτες ότι η Λεμεσός κυριολεκτικά παραλύει συγκεκριμένες ώρες το απόγευμα, επειδή οι γονείς μεταφέρουν τα παιδιά τους σε ιδιαίτερα μαθήματα. Η δημιουργία πλατφόρμας στα σχολεία για τη διευκόλυνση της συν-επιβίβασης μαθητών, ώστε να μειωθεί η χρήση Ι.Χ. Η αναβάθμιση του στόλου της ΕΜΕΛ και της NEXTBIKE με έξυπνα συστήματα. Τα νέα έξυπνα ποδήλατα έχουν ήδη τεθεί σε κυκλοφορία στη Λεμεσό.
