ΤΟΥ Μ.Α. ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ
Επιστημονικού Διευθυντή του Παττίχειου Δημοτικού Μουσείου- Ιστορικού Αρχείου & Κέντρου Μελετών Λεμεσού
Την αναφορά για τη «χαβούζα» της οδού Γλάδστωνος την έφερε στην επιφάνεια στο «Λεμεσού Μνήμες» ο Νίκος Σωτηρίου, με μια σειρά φωτογραφιών που ανήρτησε στον «τοίχο» του. Σ’ αυτές, ο στόχος ήταν να δείξει σημεία από την γειτονιά του (Ανεξαρτησίας και Κυριάκου Μάτση), με ενσταντανέ με φίλους. Όμως, πάντα σε μια φωτογραφία υπάρχουν πολλαπλές αναγνώσεις. Ο Νίκος διασώζει τη μοναδική φωτογραφία (εξ όσων γνωρίζουμε) αυτής της χαβούζας. Μάλιστα, φρόντισε ώστε να συνοδεύεται η μια από τις φωτογραφίες με το εξής σημείωμα:
«Κάθε δρόμος και γειτονιά έχει τη δική της ιστορία. Οι συγκεκριμένες φωτογραφίες είναι της δικής μου γειτονιάς, της γειτονιάς του Milk Bar και των λουκουμάδων, όπως τη θυμούνται οι παλιοί και μετέπειτα του Φιέστα. Λίγοι, όμως, θα θυμούνται και ελάχιστοι θα γνωρίζουν για την περιοχή αυτή. Το πατρικό μου χτίστηκε πέριξ του 1940, προηγουμένως εκεί ήταν περιβόλια και η ονομασία της περιοχής ήταν ‘Περβόλα του Άριστου’. Εκεί όπου ήταν το θερινό Milk Bar υπήρχε ένα πηγάδι για άρδευση και στην απέναντι πλευρά, όπου είναι τώρα τo parking, είχε μια δεξαμενή για να αποθηκεύεται το νερό για πότισμα.
Εκεί που βρίσκεται τώρα το Παττίχειο ήταν χτήματα των Μεσανοϊτών και έσπερναν φαρρά, μια φορά δε τους ξέφυγε ένα άλογο και έπεσε στον λάκκο του πηγαδιού και πνίγηκε. Στις αρχές του 1950 μέχρι και το 1955, προτού γίνει το Milk Bar, λειτουργούσε καλοκαιρινό καμπαρέ και το 1964 έγινε το Φιέστα. Το καλοκαιρινό Milk Bar ήταν το γήπεδο της περιοχής. Οι λουκουμάδες, το άλλο σημείο αναφοράς στη γειτονιά, άρχισαν να λειτουργούν το 1956, περίπου, στη γωνία με τη Γλάδστωνος, αρχικά κάτω από τη χαβούζα, η οποία κατασκευάστηκε από τους Άγγλους τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο για αποθήκευση νερού σε περίπτωση βομβαρδισμού από τους Γερμανούς. Παρόμοια κατασκευή υπήρχε και κοντά στη Β΄ Αστική.
Το κατασκεύασμα ήταν πέτρινο και στο έδαφος είχε ένα δωμάτιο, ενώ εξωτερικά υπήρχε μια σιδερένια ανεμόσκαλα, που ανεβαίναμε στην κορυφή. Την εποχή μας δεν είχε νερό, ήταν άδειο. Εκεί λειτούργησε ο Χαμπής τους λουκουμάδες του και μετά έκανε τις διάφορες προσθέσεις. Πριν τους λουκουμάδες στο δωμάτιο της χαβούζας λειτουργούσε σουβλιτζίδικο με τον γνωστό Καρπή που μετακόμισε στο παντοπωλείο και έκανε τη γνωστή ταβέρνα.Το 1960 η χαβούζα κατεδαφίστηκε».
Στο σημείωμα, ο Νίκος Σωτηρίου διασώζει αρκετές μνήμες από τη Λεμεσό, όπως το τοπωνύμιο «Περβόλα του Άριστου», το Milk Bar, γνωστό «καφενείο» της εποχής επί της οδού Ανεξαρτησίας, το Φιέστα, θρυλική καφετέρια της Λεμεσού επί των οδών Γλάδστωνος, Ηπείρου και Κυριάκου Μάτση κτλ.
Οι Άγγλοι, μετά τον βομβαρδισμό της Λεμεσού το 1941 και την καταστροφή του εργοστασίου της ΚΕΟ, είχαν αρχίσει να σκέφτονται πολύ σοβαρά την περίπτωση ενδεχόμενης επίθεσης από τους Γερμανούς στην Κύπρο και είχαν προβλέψει μια σειρά αποθηκευτικών χώρων, όπως πετρελαίου, πολεμοφοδίων, νερού κτλ., σε περίπτωση ανάγκης.
Για τη χαβούζα στη Β΄ Αστική μας μίλησε ο γνωστός καλλιτέχνης, Γιώργος Μαυρογένης, ο οποίος έμενε στον ίδιο δρόμο. Ήταν πανομοιότυπη με τη χαβούζα του Πενταδρόμου, πετρόκτιστη με ανοίγματα στις τέσσερις πλευρές. Μία σιδερένια σκάλα οδηγούσε στην κορυφή. Ήταν το παιχνίδι των παιδιών της περιοχής κι έτσι έχει μείνει στη μνήμη τους μέχρι σήμερα.
