Την ανάγκη υλοποίησης Εθνικής Στρατηγικής για την αντιμετώπιση
του χρηματοοικονομικού αναλφαβητισμού στην Κύπρο, η οποία θα συμβάλει στην
καταπολέμηση της διαφθοράς,
εκφράζει σε άρθρο του, ο Αναπληρωτής Καθηγητής
Χρηματοοικονομικών του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου (ΤΕΠΑΚ) Δρ Παναγιώτης Ανδρέου, σημειώνοντας πως η υλοποίηση της Εθνικής Στρατηγικής κατά
της Διαφθοράς θα πρέπει να ανοίξει τον δρόμο και για την
ενίσχυση της χρηματοοικονομικής παιδείας
στο σύνολο του εκπαιδευτικού μας συστήματος.
Στο άρθρο του με τίτλο «Ο ρόλος του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού στην καταπολέμηση
της διαφθοράς», ο Δρ Ανδρέου αναφέρει, μεταξύ άλλων, πως δύο
πρόσφατες επιστημονικές μελέτες του ΤΕΠΑΚ, καταδεικνύουν πως ο χρηματοοικονομικός αναλφαβητισμός (σε επίπεδο
γνώσεων και δεξιοτήτων) υφίσταται ως πρόβλημα στην Κύπρο. Συγκεκριμένα, σύμφωνα
με τα ευρήματα, φαίνεται πως μόνο
4 στους 10 Κύπριους έχουν τις κατάλληλες χρηματοοικονομικές γνώσεις και την
απαιτούμενη δεξιότητα διαχείρισης βασικών οικονομικών ζητημάτων
της καθημερινότητάς, δηλαδή είναι χρηματοοικονομικά καταρτισμένοι, προσθέτει.
«Τα
παραπάνω στοιχεία υπογραμμίζουν τη σημασία αντιμετώπισης του χρηματοοικονομικού
αναλφαβητισμού στην Κύπρο, κάτι που προσδοκώ πως
θα επιτευχθεί στο μέλλον μέσα από την υλοποίηση μιας
σχετικής Εθνικής Στρατηγικής», αναφέρει, χαρακτηρίζοντας ως «πολύ αισιόδοξο» το
γεγονός πως η προσπάθεια για διαμόρφωση «Εθνικής
Στρατηγικής για την Προώθηση του Χρηματοοικονομικού Αλφαβητισμού και Χρηματοοικονομικής
Παιδείας βρίσκεται σε εξέλιξη, μετά από εισήγηση της Επιτροπής Παιδείας και
Πολιτισμού της Βουλής τον περασμένο Νοέμβριο.
Σε συνέχεια της εισήγησης, όπως επισημαίνει
ο Αναπληρωτής Καθηγητής του ΤΕΠΑΚ, καταρτίστηκε μιας 6-μελής Ad-Hoc Επιτροπή,
με επικεφαλής την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου (ΚΤΚ) και με μέλη της το
Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου, το Πανεπιστήμιο Κύπρου, την Επιτροπή
Κεφαλαιαγοράς, το Υπουργείο Παιδείας και το Υπουργείο Οικονομικών.
Ο Δρ Ανδρέου αναλύει, επίσης, στο άρθρο
του, τη σχέση μεταξύ της αντίληψης για τη διαφθορά και του χρηματοοικονομικού
αλφαβητισμού σε διάφορες χώρες, μέσα από διεθνείς δείκτες και ευρήματα μελετών, τα οποία παρουσιάζονται σε σχετικό
γράφημα και δείχνουν πως χώρες με υψηλές
επιδόσεις σε θέματα χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού έχουν σχετικά υψηλές
επιδόσεις σε θέματα διαφάνειας.
«Πρέπει
να επισημάνω πως
το γράφημα δεν προβάλει μια σχέση μεταξύ αιτίου και αιτιατού (causality).
Εντούτοις, δεν είναι υπερβολικό κάποιος να ισχυριστεί πως ο χρηματοοικονομικός αλφαβητισμός
ενδέχεται να επιδρά θετικά στην αύξηση της διαφάνειας σε μία χώρα. Αυτό γιατί ο
χρηματοοικονομικός εγγραμματισμός βοηθά τα άτομα να επεξεργάζονται καλύτερα τις
χρηματοοικονομικές πληροφορίες και την εγκυρότητα των πηγών τους, να
ενημερώνονται και να αναπτύσσουν διάλογο με πιο υπεύθυνο τρόπο, να αναλύουν με
πιο σωστό και κριτικό τρόπο τα οικονομικά δεδομένα, να αναγνωρίζουν πιο εύκολα
το ρίσκο που ενέχουν οι διάφορες οικονομικές αποφάσεις, κ.ά.», υπογραμμίζει.
Ο Δρ Ανδρέου, εκφράζει, ακόμη, την ανάγκη,
σε συνδυασμό με την πρόθεση της Πολιτείας
για ευαισθητοποίηση και εκπαίδευση μαθητών και φοιτητών σε θέματα διαφθοράς, για ταυτόχρονη προώθηση της
χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης ως ανεξάρτητο μάθημα το οποίο θα δρα
συμπληρωματικά και ενισχυτικά με το μάθημα της αγωγής του πολίτη.
«Δεδομένου
πως
τα περισσότερα προβλήματα διαφθοράς αναφύονται από οικονομικά εγκλήματα, η
χρηματοοικονομική ενδυνάμωση της νέας γενιάς θα οδηγήσει σε καλλιέργεια σωστής
συμπεριφοράς και νοοτροπίας απέναντι σε ευαίσθητα οικονομικά θέματα, κάτι που
θα μπορούσε μακροπρόθεσμα να λειτουργήσει ευεργετικά στη μείωση της διαφθοράς
και την αποτροπή των αιτιών της. Σε γενικές γραμμές, η ενίσχυση της
χρηματοοικονομικής παιδείας των Κυπρίων δύναται να συμβάλει στην καταπολέμηση
της διαφθοράς εφόσον ανάμεσα σε άλλα, δημιουργείται ένα επιπρόσθετο επίπεδο
ελέγχου της διαφάνειας από τους ενεργά, ορθά σκεπτόμενους πολίτες», προσθέτει.
Καταλήγοντας, ο Αν. Καθηγητής του ΤΕΠΑΚ
αναφέρει πως «το στοίχημα είναι η δημιουργία σωστά
ενημερωμένων, χρηματοοικονομικά εγγράμματων και υπεύθυνων ατόμων, καθώς και
ψηφιακά έξυπνων πολιτών. Μια κοινωνία που διαθέτει αυτά τα στοιχεία πιστεύω πως θέτει γερές βάσεις για την καταπολέμηση
και σε μεταγενέστερο στάδιο την πρόληψη της διαφθοράς καθώς έχει μεγαλύτερες
πιθανότητες αποτελεσματικού ελέγχου (watchdogging) και αποκάλυψης
(whistleblowing) φαινομένων διαφθοράς».