Η σημασία που έχει η τυποποίηση προϊόντων και υπηρεσιών, αλλά και η από αρχαιοτάτων χρόνων καταβολές της στην κυπριακή οικονομία, υπήρξαν ανάμεσα στα θέματα που ανέπτυξε η διευθύντρια του Εθνικού Οργανισμού Tυποποίησης της Κύπρου (CYS), κα Αθηνά Παναγιώτου. Μιλώντας για το έργο που επιτελεί ο Οργανισμός, εξήγησε ότι ο θεσμός της τυποποίησης είναι βασικό στοιχείο της ανταγωνιστικότητας τω προϊόντων, καθώς διασφαλίζει την ποιότητά τους. Υπογράμμισε, δε, ότι γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, η τυποποίηση έχει ιδιαίτερη αξία για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
1. Τί είναι και πότε ιδρύθηκε ο Κυπριακός Οργανισμός Τυποποίησης;
O Κυπριακός Οργανισμός Τυποποίησης, αλλιώς CYS, είναι ο Εθνικός Οργανισμός Tυποποίησης της Κύπρου. Η τυποποίηση περιλαμβάνει τις διαδικασίες της σύνταξης, της εκπόνησης και της εφαρμογής προτύπων τα οποία αποτελούν τυποποιητικά έγγραφα που προνοούν είτε τεχνικές προδιαγραφές είτε κατευθυντήριες οδηγίες είτε κανόνες και έχει εκδοθεί με τη συναίνεση όλων των συμβαλλόμενων μερών.
Η δραστηριότητα της Τυποποίησης στην Κύπρο δεν είναι καινούρια. Έχει τις ρίζες της στο 1976 όπου κατά τη χρονιά αυτή ιδρύθηκε ο Κυπριακός Οργανισμός Προτύπων και Ελέγχου Ποιότητας. Την 1η Ιανουαρίου 2005 ιδρύθηκε ο Κυπριακός Οργανισμός Τυποποίησης και έκτοτε η δραστηριότητα της τυποποίησης έχει μεταφερθεί στον CYS ο οποίος αποτελεί αυτόνομο οργανισμό. Υπό την ιδιότητα του Εθνικού Φορέα Τυποποίησης της Κύπρου, συμμετέχει ενεργά στη Διεθνή και Ευρωπαϊκή Τυποποίηση, με γνώμονα πάντοτε τη διασφάλιση των εθνικών μας συμφερόντων. Ο CYS διαθέτει Κέντρο Πληροφόρησης και Εξυπηρέτησης (ΚΕΠΕ) με αναγνωστήριο, όπου όλοι οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να μελετήσουν οποιοδήποτε Διεθνές, Ευρωπαϊκό ή Εθνικό πρότυπο ή ακόμα να προμηθευτούν το πρότυπο το οποίο τους ενδιαφέρει.
2. Από πότε υπάρχει η σύγχρονη τυποποίηση στην Κύπρο;
Η σύγχρονη τυποποίηση υπάρχει από το 2005, τη χρονιά κατά την οποία έγινε η μεταφορά της δραστηριότητας της τυποποίησης στο σημερινό CYS, ο οποίος υπό το καθεστώς αυτονομίας, λειτουργεί πιο ευέλικτα και εκσυγχρονισμένα, άρα και πιο αποτελεσματικά. Στον CYS, όλοι οι ενδιαφερόμενοι φορείς, τόσο από τον δημόσιο όσο και από τον ιδιωτικό τομέα, έχουν φωνή. Είτε μέσω της σύστασης εθνικών τεχνικών επιτροπών είτε μέσω της συμμετοχής σε Ευρωπαϊκές ή και Διεθνείς Τεχνικές Επιτροπές Τυποποίησης, επιτυγχάνεται η ενεργώς συμβολή των Κύπριων ενδιαφερομένων στο έργο της τυποποίησης. Στην τυποποίηση κανείς δεν περισσεύει. Η τυποποίηση είναι εθελοντική ως επίσης και η χρήση των προτύπων. Όσοι έχουν όραμα την ποιότητα, την ασφάλεια και την αξιοπιστία είτε των υπηρεσιών είτε των προϊόντων τους, έχουν σημαντικό ρόλο να διαδραματίσουν στις διαδικασίες τυποποίησης διότι τα πρότυπα αποτελούν την κινητήριο δύναμη της Ποιότητας.
3. Έχει ιστορικές καταβολές στην Κύπρο η τυποποίηση;
Φυσικά. Γύρω στον 16ο αιώνα π.Χ. στα μεταλλεία χαλκού της Κύπρου γεννήθηκε η τυποποίηση, η σήμανση και η διασφάλιση της ποιότητας που συνέβαλαν καταλυτικά στην τεχνολογική, οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη του ανθρώπου. Τον 16ο αιώνα π.Χ., οι κύπριοι κατασκευαστές χαλκού σχεδίασαν ένα τυποποιημένο σχήμα, το λεγόμενο Τάλαντο Χαλκού. Το τυποποιημένο σχήμα, οι διαστάσεις και το βάρος του, βοηθούσε στη μεταφορά και την αποθήκευσή του στα πλοία και στις αποθήκες.
Επίσης, την ίδια εποχή εμφανίστηκε και το κυπριακό σύστημα σήμανσης των ταλάντων του χαλκού με τη χρήση συμβόλων από την κυπρομινωϊκή γραφή. Η μακρά παράδοση, παραγωγή και επεξεργασία χαλκού οδήγησε στην κατασκευή εργαστηρίων υψηλού τεχνολογικού επιπέδου με διαδικασίες λειτουργίας και ελέγχου της παραγωγής καθώς και διαδικασίες διασφάλισης της ποιότητας. Το τάλαντο του Χαλκού αποτελεί το πρώτο πρότυπο διασφάλισης της ποιότητας που διευκόλυνε τις συναλλαγές μεταξύ της Κύπρου και της Ανατολής.
4. Πως μπορεί να ωφελήσει μια εταιρεία η τυποποίηση;
Η τυποποίηση προσφέρει πολλά και σημαντικά στις επιχειρήσεις. Σε εθνικό επίπεδο, δίδεται η δυνατότητα για έγκυρη ενημέρωση και έγκαιρη παρέμβαση στην εξέταση των προσχεδίων προτύπων και για προάσπιση θέσεων υπέρ των ιδιαιτεροτήτων που μπορεί να παρουσιάζει η Κυπριακή κοινωνία, βιομηχανία και οικονομία. Τονώνεται το εμπόριο, καταργούνται τα τεχνητά εμπόδια και καθιερώνονται ισότιμοι όροι ανταγωνισμού. Επιπλέον, οι εθνικοί αντιπρόσωποι που λαμβάνουν ενεργά μέρος στις διαδικασίες της Τυποποίησης έχουν τη δυνατότητα να γνωρίζουν πρώτοι τις τελευταίες εξελίξεις αναφορικά με τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους στην ενιαία ευρωπαϊκή αγορά ή διεθνή κοινότητα καθώς και να αποκομίζουν γνώσεις και εμπειρίες που θα τους βοηθήσουν επαγγελματικά. Εξίσου επωφελές για το επαγγελματικό τους μέλλον είναι και το γεγονός ότι διευρύνεται το δίκτυο των συνεργατών τους.
Ιδιαίτερα για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, όπου στην Κύπρο αναλογούν περίπου το 95%, η συμμετοχή στην τυποποίηση και η επακόλουθη χρήση των προτύπων, διευκολύνει στην απόκτηση της πιστοποίησης προϊόντων, προσφέρει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έναντι των υπολοίπων, ενισχύει την καινοτομία και την ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών ή αγαθών τους. Οι εταιρείες μέσω της εφαρμογής προτύπων γίνονται πιο ανταγωνιστικές και βρίσκονται σε πλεονεκτικότερη θέση στο να ανταγωνιστούν και να πωλούν ανά το παγκόσμιο. Σημαντικότατο επίσης είναι το γεγονός ότι επωφελούνται από την ανταλλαγή τεχνογνωσίας, βέλτιστων πρακτικών και ανταλλαγής τεχνολογικών και άλλων λύσεων.
5. Ποιους στόχους έχετε θέσει με την ανάληψη των καθηκόντων σας στον Οργανισμό Τυποποίησης;
Αφού ανέλαβα τη θέση της Γενικής Διευθύντριας του Οργανισμού το 2015, πρωταρχικός μου στόχος ήταν η διατήρηση της θετικής φήμης, αναγνώρισης και του κύρους που τύγχανε ο Οργανισμός στην κυπριακή κοινωνία αλλά και στο Ευρωπαϊκό και Διεθνές σκηνικό τυποποίησης καθώς επίσης και η διεύρυνση του δικτύου συνεργατών μας στην Κύπρο και το εξωτερικό. Αναλαμβάνοντας τον Οργανισμό, επίσης πρώτης προτεραιότητας μέλημά μου ήταν η αποτελεσματική διασφάλιση των εθνικών συμφερόντων της Κύπρου στο Ευρωπαϊκό και Διεθνές Σύστημα Τυποποίησης αλλά και η αύξηση της συμβολής των ενδιαφερομένων φορέων στις εργασίες τυποποίησης, στόχους τους οποίος πετύχαμε με αργά αλλά σταθερά βήματα.
Εξίσου σημαντικό για εμάς είναι η διατήρηση της εκπροσώπησης των συμφερόντων όλων των εμπλεκόμενων φορέων συμπεριλαμβανομένων των καταναλωτών και των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων στις διαδικασίες τυποποίησης.
Εστιάζουμε τις δράσεις μας στην αποστολή του Οργανισμού μας που είναι η ενίσχυση του εθνικού συστήματος τυποποίησης με ανάπτυξη καλών πρακτικών οι οποίες ενισχύουν τον υγιή ανταγωνισμό των κυπριακών επιχειρήσεων, την προστασία του περιβάλλοντος και τη διαφύλαξη της ασφάλειας και υγείας των καταναλωτών. Βασικός μας σκοπός είναι η εδραίωση των προτύπων, ευρωπαϊκών και διεθνών, ως αποτελεσματικών εργαλείων για την αναβάθμιση του επιπέδου ζωής των πολιτών.
6. Σε τι ποσοστό οι επιχειρήσεις και βιομηχανίες της Λεμεσού επιλέγουν την τυποποίηση;
Τα τελευταία χρόνια μπορώ να πω ότι η επαρχία της Λεμεσού κατέχει το μεγαλύτερο ποσοστό στην αγορά προτύπων σε σχέση με τις υπόλοιπες επαρχίες. Θεωρώ κάτι τέτοιο φυσιολογικό επακόλουθο εάν αναλογιστούμε την εντυπωσιακή αναπτυξιακή πορεία της Λεμεσού τα τελευταία χρόνια. Τα στοιχεία από το ΚΕ.Π.Ε. του CYS σχετικά με τις αγορές των προτύπων, έδειξαν αύξηση στους τομείς των υπηρεσιών, των κατασκευών αλλά κα των ναυτιλιακών. Οι ανάγκες για ποιοτικές υπηρεσίες οδήγησαν στην αυξημένη χρήση των προτύπων με συνεπακόλουθο την αυξημένη ανάγκη για πιστοποίηση και πιστοποιήσιμα πρότυπα. Η διαδικασία της πιστοποίησης έρχεται ως επισφράγισμα της παραγωγής ή και παροχής ποιοτικών υπηρεσιών/προϊόντων, την οποία οι περισσότερες επιχειρήσεις αναζητούν.
7. Μπορεί το ΕΒΕΛ να συμβάλει στην προσπάθεια για εδραίωση της τυποποίησης στις επιχειρήσεις;
Βεβαίως. Η συμβολή της Διεύθυνσης και των Λειτουργών του ΕΒΕΛ είναι καταλυτικής σημασίας έτσι ώστε να πείσουμε τον επιχειρηματικό κόσμο της Λεμεσού να χρησιμοποιεί τα πρότυπα στις επαγγελματικές του δραστηριότητες. Θα ήθελα στο σημείο αυτό να ευχαριστήσω θερμά τη Διοίκηση του ΕΒΕΛ για τη μακρόχρονη και αγαστή συνεργασία μας στα θέματα τυποποίησης, όπου μέσα από Διαλέξεις, Σεμινάρια και Ημερίδες ευαισθητοποιήσαμε εκατοντάδες επαγγελματίες και τους μυήσαμε στον κόσμο της τυποποίησης που οδηγεί στην Ποιότητα η οποία είναι και το τελικό ζητούμενο.
