Κατέθεσε τις απόψεις σου για τους μελλοντικούς στόχους της ευρωπαϊκής έρευνας και καινοτομίας

Δημόσια διαβούλευση για το νέο Πρόγραμμα-Πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την έρευνα και την καινοτομία, με τίτλο «Ορίζοντας Ευρώπη» (Horizon Europe) 2021-2027, ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η διαβούλευση γίνεται ηλεκτρονικά μέσω του ακόλουθου συνδέσμου: https://ec.europa.eu/eusurvey/runner/HorizonEurope_Codesign_2021-2024 και θα είναι ανοικτή μέχρι τις 8 Σεπτεμβρίου 2019.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προετοιμάζετε για την εφαρμογή του Προγράμματος «Ορίζοντας Ευρώπη», του επόμενου προγράμματος έρευνας και καινοτομίας της ΕΕ (2021-2027) με προτεινόμενο προϋπολογισμό 100 δισ. Ευρώ, μέσω μιας διαδικασίας εντατικής διαβούλευσης. Η διαδικασία αυτή θα συμβάλει στην οριστική διαμόρφωση των ευρωπαϊκών επενδύσεων στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας τα προσεχή έτη. Στο πλαίσιο της διαδικασίας, η Επιτροπή δρομολόγησε μια ηλεκτρονική διαβούλευση  η οποία απευθύνεται σε όλους τους ενδιαφερόμενους, όπως ερευνητές, επιχειρήσεις, φορείς χάραξης πολιτικής κ.ά.

Η διαβούλευση αναμένεται να συγκεντρώσει πληροφορίες και απόψεις από όλη την Ευρώπη, οι οποίες θα συμβάλλουν στην εργασία που υλοποιείται ήδη για την ετοιμασία ενός «Στρατηγικού Σχεδίου» για το Πρόγραμμα «Ορίζοντας Ευρώπη», όπου στη συνέχεια θα λειτουργήσει καθοδηγητικά για την ετοιμασία των Προγραμμάτων Εργασίας και των Προσκλήσεων Υποβολής Προτάσεων για τα πρώτα τέσσερα χρόνια του Προγράμματος. Συνολικά, η διαβούλευση αναμένεται να κινητοποιήσει ένα εποικοδομητικό διάλογο και να συμβάλει στην συζήτηση της προστιθέμενης αξίας και του οφέλους που αναμένεται να προκύψει από την υλοποίηση του Προγράμματος καθώς και να αναδείξει νέες ιδέες και προσεγγίσεις. Η διαδικασία του συν-σχεδιασμού διασφαλίζει ότι το Πρόγραμμα «Ορίζοντας Ευρώπη» κινείται προς την κατεύθυνση της μεγιστοποίησης οφέλους και στη βελτίωση της καθημερινότητας των ευρωπαίων πολιτών ενώ την ίδια στιγμή θα συμβάλει στην μετατροπή των μεγάλων κοινωνικών προκλήσων, όπως η κλιματική αλλαγή, σε ευκαιρίες καινοτομίας με πρακτικές λύσεις για ένα βιώσιμο μέλλον.

Τα πρώτα συμπεράσματα από την τρέχουσα διαδικασία συν-σχεδιασμού αναμένεται να παρουσιαστούν στο πλαίσιο των «Ευρωπαϊκών Ημερών Έρευνας και Καινοτομίας», οι οποίες θα πραγματοποιηθούν το διάστημα 24 με 26 Σεπτεμβρίου 2019 στις Βρυξέλλες. Το Πρόγραμμα «Ορίζοντας Ευρώπη» (Horizon Europe), για την περίοδο 2021-2027 αποτελεί το πιο φιλόδοξο πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας μέχρι σήμερα και αναμένεται να αξιοποιήσει τα αποτελέσματα και την επιτυχία του τρέχοντος Προγράμματος «Ορίζοντας 2020» (Horizon 2020), ενώ παράλληλα, επιθυμεί να διατηρήσει την ΕΕ ως ηγέτιδα δύναμη σε παγκόσμιο επίπεδο στους τομείς της έρευνας και της καινοτομίας.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προτείνει την διάρθρωση του νέου Προγράμματος "Ορίζοντας Ευρώπη" σε τρεις πυλώνες:

Ο Πυλώνας Ι για την Ανοικτή Επιστήμη  (25,8 εκατ. Ευρώ) θα εξασφαλίζει την απρόσκοπτη συνέχεια του Προγράμματος «Ορίζοντας 2020» όσον αφορά την υποστήριξη της επιστημονικής αριστείας, υιοθετώντας μια προσέγγιση από τη βάση προς την κορυφή με στόχο την ενίσχυση της ηγετικής θέσης στον τομέα της επιστήμης, της παραγωγής γνώσης και της ανάπτυξης δεξιοτήτων υψηλής ποιότητας στην Ένωση, μέσω του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας, των δράσεων Marie-Skłodowska Curie και των ερευνητικών υποδομών. Οι αρχές και οι πρακτικές της ανοικτής επιστήμης θα ενσωματώνονται σε όλο το εύρος του Προγράμματος.

Ο Πυλώνας ΙΙ για τις Παγκόσμιες Προκλήσεις και την Ανταγωνιστικότητα της Βιομηχανίας (52,7 εκατ. Ευρώ) θα καλύπτει εκ νέου τις κοινωνικές προκλήσεις και τις βιομηχανικές τεχνολογίες υιοθετώντας περισσότερο την προσέγγιση από την κορυφή προς τη βάση για την αντιμετώπιση των προκλήσεων και των ευκαιριών ανταγωνιστικότητας σε επίπεδο Ένωσης και παγκοσμίως. Ο Πυλώνας αυτός αντανακλά τον καίριο ρόλο της βιομηχανίας στην επίτευξη όλων των στόχων του Προγράμματος.

Ο Πυλώνα ΙΙ διαθέτει θεματικές προτεραιότητες που φέρουν την ονομασία Clusters. Οι προτεραιότητες αυτές διαμορφώθηκαν στη βάση συστημικής προσέγγισης (systemic approach) που αποσκοπεί στην προώθηση διεπιστημονικών και πολύ-τομεακών  συνεργασιών για την ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων. Θα εστιασθούν δε σε τομείς που καθοδηγούν τον μετασχηματισμό της οικονομίας και της κοινωνίας και σε βασικές τεχνολογίες γενικής εφαρμογής του μέλλοντος. Τα Clusters θα αποτελέσουν επίσης τη βάση για την υλοποίηση των Αποστολών (Missions) και των Ευρωπαϊκών Συμπράξεων Έρευνας και Καινοτομίας (European R&I Partnerships). Τα προτεινόμενα  Clusters του Πυλώνα ΙΙ είναι τα εξής: Υγεία, Ασφαλείς και χωρίς αποκλεισμούς κοινωνίες, Ψηφιακές τεχνολογίες & βιομηχανία, Κλίμα, ενέργεια και κινητικότητα/μεταφορές και Τρόφιμα και Φυσικοί πόροι. Επισημαίνεται ότι πολλά θέματα/τομείς, όπως κοινωνικές επιστήμες, διάστημα, θαλάσσια έρευνα, κ.λπ. περιλαμβάνονται σε διάφορα Clusters και ότι το κάθε Cluster περιλαμβάνει επιμέρους περιοχές παρέμβασης (intervention areas).

Οι τρείς Πυλώνες θα συνδέονται μεταξύ τους και θα συμπληρώνονται από ένα τέταρτο, οριζόντιο τμήμα, για την ενίσχυση του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο κατέληξαν σε πολιτική συμφωνία για το Πρόγραμμα «Ορίζοντας Ευρώπη» τον Απρίλιο του 2019, βάσει της οποίας η Επιτροπή άρχισε να προετοιμάζει την εφαρμογή του Προγράμματος, μεταξύ άλλων μέσω της διαδικασίας στρατηγικού σχεδιασμού. Αυτή η διαδικασία, η οποία εστιάζεται ειδικότερα στον Πυλώνα ΙΙ του Προγράμματος, θα αναπτύξει το πρώτο «Στρατηγικό Σχέδιο Horizon Europe (2021-2024)», όπως περιγράφεται και πιο πάνω. Το πρώτο «Στρατηγικό Σχέδιο Horizon Europe» προγραμματίζεται να εγκριθεί από την επόμενη Επιτροπή προς το τέλος του 2019, με την επιφύλαξη της κατάληξης σε συμφωνία μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ (2021-2027) και τις σχετικές οριζόντιες διατάξεις.

Το Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας έχει τον συντονιστικό ρόλο της κυπριακής συμμετοχής στα Προγράμματα Πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το Ίδρυμα μέσα από πολύχρονη εμπειρία του σε θέματα επιστημονικής και τεχνολογικής πληροφόρησης, αλλά και τη συμμετοχή του σε ευρωπαϊκά δίκτυα για την έρευνα και την καινοτομία, υποστηρίζει ενεργά τους κυπριακούς φορείς στην προσπάθειά τους να συμμετέχουν με επιτυχία στα ερευνητικά έργα της ΕΕ. Μέσα από τις υπηρεσίες που προσφέρει σε κάθε ενδιαφερόμενο, όπως πληροφόρηση (εκδηλώσεις, εκπαιδευτικά σεμινάρια κ.λπ.) και συμβουλευτικές υπηρεσίες (εξεύρεση συνεργατών, προεπισκόπηση προτάσεων, επίλυση αποριών/υποστήριξη σε διαδικαστικά θέματα, επικοινωνία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή κ.λπ.), υποστηρίζει με άμεσο και πρακτικό τρόπο τους κυπριακούς φορείς για την επιτυχή συμμετοχή τους στο Πρόγραμμα.

Για γενικές πληροφορίες, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνούν με το τηλέφωνο: 22205050 ή με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο στη διεύθυνση: Horizon2020@research.org.cy.